Theo quy định pháp luật dân sự hiện hành, mọi cá nhân đều có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ tên trong giấy khai sinh khi đáp ứng các quy định pháp luật. Tuy nhiên, để hạn chế việc thay đổi họ tên nhằm trốn tránh nghĩa vụ với cơ quan nhà nước hoặc trốn tránh trách nhiệm khác, công tác quản lý hộ tịch về thay đổi họ, tên phải tiến hành một cách chặt chẽ và đúng theo quy định pháp luật. Luật Vạn Phúc sẽ hỗ trợ tư vấn rõ hơn về vấn đề này.
Cơ sở pháp lý
- Luật hộ tịch 2014
- Bộ luật dân sự 2015
- Nghị định 123/2015/NĐ-CP
Thay đổi họ tên trong giấy khai sinh là gì?
Thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh là quyền của công dân được pháp luật công nhận. Mỗi cá nhân khi sinh ra đều phải được đăng ký khai sinh và được xác định họ, tên, dân tộc cho mình. Đây là quyền của công dân và được pháp luật quy định rõ ràng. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng họ, tên vì nhiều nguyên nhân khác nhau nhiều người lại muốn đổi lại họ, tên cho con mình hoặc chính mình.
Quy định về thay đổi họ tên trong giấy khai sinh
Trường hợp nào được thay đổi họ tên trong giấy khai sinh?
Trước tiên, quyền thay đổi họ tên là quyền của công dân và được ghi nhận trong các quy định của Bộ luật dân sự 2015, cụ thể như sau:
a) Quyền thay đổi họ của cá nhân
Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau:
- Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;
- Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;
- Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;
- Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;
- Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
- Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi;
- Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;
- Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
b) Quyền thay đổi tên của cá nhân
Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên trong trường hợp sau:
- Theo yêu cầu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;
- Theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt;
- Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con;
- Thay đổi tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
- Thay đổi tên của vợ, chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại tên trước khi thay đổi;
- Thay đổi tên của người đã xác định lại giới tính, người đã chuyển đổi giới tính;
- Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
Điều kiện thay đổi họ tên trong giấy khai sinh
Theo khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 09 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó.
Tờ khai thay đổi họ tên trong giấy khai sinh
Tờ khai đăng ký việc thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch được quy định tại Thông tư 15/2015/TT-BTP, tuy nhiên, nội dung đã bị sửa đổi bởi Công văn 1288/HTQTCT-HT ngày 15/9/2016. Qúy khách hàng có thể tham khảo mẫu dưới đây:
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
TỜ KHAI ĐĂNG KÝ VIỆC THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH,
BỔ SUNG HỘ TỊCH, XÁC ĐỊNH LẠI DÂN TỘC
Kính gửi: (1) ……………………..
Họ, chữ đệm, tên người yêu cầu: …………………………………..
Nơi cư trú: (2)………………………………………………………………….
Giấy tờ tùy thân: (3)………………………………………………………..
Quan hệ với người đề nghị được thay đổi, cải chính, xác định lại dân tộc, bổ sung hộ tịch: …
Đề nghị cơ quan đăng ký việc (4) …………………………………
cho người có tên dưới đây
Họ, chữ đệm, tên: …………………………….. Giới tính:…………….
Ngày, tháng, năm sinh:……………………………………………………..
Dân tộc:…………………………… Quốc tịch:……………………………..
Giấy tờ tùy thân: (3)…………………………………………………………..
Nơi cư trú: (2) …………………………………………………………………..
Đã đăng ký (5) …….. ngày …. tháng …. năm …… tại số: …… Quyển số: ….. của …..
Từ: (6)………………………………………………………………………………
Thành:…………………………………………………………………………….
Lý do:……………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
Tôi cam đoan những nội dung khai trên đây là đúng sự thật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về cam đoan của mình.
Làm tại: …………. , ngày ………. tháng ……… năm ………..
Người yêu cầu (Ký, ghi rõ họ, chữ đệm, tên)
Ý kiến của người được thay đổi họ, tên (nếu người đó từ đủ 9 tuổi trở lên); xác định lại dân tộc (nếu người đó từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ý kiến của cha và mẹ (nếu thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Hồ sơ thay đổi họ tên trong giấy khai sinh
Theo quy định tại Điều 28, Điều 47 Luật Hộ tịch 2014 thì người yêu cầu thay đổi họ, tên nộp cho cơ quan đăng ký hộ tịch hồ sơ gồm:
- Tờ khai theo mẫu quy định (có file đính kèm);
- Xuất trình bản chính Giấy khai sinh của người cần thay đổi, cải chính hộ tịch;
- Giấy tờ có liên quan để làm căn cứ cho việc thay đổi họ, tên.
Quy trình thay đổi họ tên trong giấy khai sinh
Khi đáp ứng đủ các điều kiện để có thể thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh thì thủ tục thay đổi họ tên là điều được quan tâm. Chúng tôi xin hướng dẫn thủ tục thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh nhanh chóng, đơn giản và hiệu quả.
Bước 1: Trước hết, để có thể đổi họ, tên trong giấy khai sinh cần chuẩn bị hồ sơ đã nêu ở mục 3.4
Bước 2: Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, cá nhân nộp hồ sơ xin thay đổi họ tên đến cơ quan có thẩm quyền để được giải quyết.
Bước 3: Cơ quan có thẩm quyền quyết định trả hồ sơ trong thời hạn cho phép.
* Thời gian thay đổi họ tên trong giấy khai sinh
Trong thời hạn 3 ngày kể từ khi nhận được hồ sơ hợp lệ, nếu việc thay đổi họ tên có đầy đủ căn cứ theo quy định của pháp luật, cán bộ Tư pháp của Phòng tư pháp sẽ ghi vào sổ đăng ký khai sinh trước đây và Quyết định về việc thay đổi họ tên. Đối với trường hợp cần xác minh, thời hạn nêu trên được kéo dài thêm không quá 3 ngày.
* Chi phí thay đổi họ tên trong giấy khai sinh
Theo Điều 3 Thông tư 85/2019/TT-BTC, lệ phí hộ tịch thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Do đó, sẽ không có mức phí chung nào cho thủ tục trên mà mỗi tỉnh sẽ có một mức lệ phí thay đổi họ tên khác nhau.
* Cơ quan có thẩm quyền thay đổi họ, tên
Để được giải quyết nhanh chóng thì cần xác định đúng cơ quan có thẩm quyền trong thủ tục thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh.
- Trường hợp người thay đổi họ, tên chưa đủ 14 tuổi: Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân.
- Trường hợp người thay đổi họ, tên từ đủ 14 tuổi trở lên: Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân.
Một số lưu ý khi thay đổi họ tên trong giấy khai sinh
- Không cải chính nội dung trên giấy tờ hộ tịch đã được cấp hợp lệ nhằm hợp thức hóa thông tin trên hồ sơ, giấy tờ cá nhân khác.
- Việc thay đổi họ, tên không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ, tên cũ.
- Sau khi thay đổi họ, tên trên giấy khai sinh, người thay đổi họ, tên có thể làm lại, điều chỉnh thông tin trên các giấy tờ có liên quan theo quy định của pháp luật.
Một số câu hỏi thường gặp
Việc thay đổi tên có làm chấm dứt các nghĩa vụ dân sự trước đó của cá nhân không?
Việc biến hóa tên của cá thể không làm đổi khác, chấm hết quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự được xác lập theo tên cũ.
Người chuyển giới có thể thay đổi tên không?
Tại điều 28 Bộ luật dân sự 2015 quy định một trong những trường hợp có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc đổi tên là: “Thay đổi tên của người đã xác lập lại giới tính, người đã quy đổi giới tính”
Vậy người chuyển giới vẫn có thể đổi tên theo quy định.
Thay đổi tên trong giấy khai sinh vì không thích có được không?
Theo quy định của pháp luật, với lí do không thích tên trong giấy tờ thì không được phép thay đổi họ tên. Cần phải đảm bảo về nội dung lý do thay đổi cho phù hợp với quy định của pháp luật (ví dụ như thay đổi vì việc sử dụng tên, họ đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền lợi ích hợp pháp của người có họ tên muốn thay đổi).
Tên gọi của cá nhân người Việt Nam có thể đặt bằng tiếng nước ngoài được không?
Khoản 3 Điều 26 Bộ luật dân sự 2015 quy định về quyền có họ, tên như sau:
“Tên của công dân Việt Nam phải bằng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc khác của Việt Nam; không đặt tên bằng số, bằng một ký tự mà không phải là chữ.”
Như vậy, tên của công dân Việt Nam phải bằng tiếng việt.
Hy vọng qua bài viết này, quý Khách hàng sẽ phần nào nắm rõ các vấn đề pháp lý liên quan đến việc thay đổi họ tên trong giấy khai sinh. Luật Vạn Phúc là một trong những đơn vị cung cấp dịch vụ liên quan đến thủ tục, giấy tờ, mẫu văn bản thông dụng thực tế trên hiện nay. Với các dịch vụ là giấy khai sinh, dịch vụ thay đổi họ tên trọn gói v.v…, chúng tôi sẵn sàng giúp bạn trong mọi bước đi của mình
Đọc thêm: